1) De beste boeken van Nederland volgens het Nederlands publiek
2) NS Publieksprijs winnaars: overzicht per jaar
3) Bijzondere vermeldingen
3.1) Drievoudig winnaar Michel van Egmond
3.2) Dubbele oeuvreprijs voor Annie M.G. Schmidt
3.3) Hella Haase schreef twee keer het beste boek
3.4) Ruim 2000 bekroonde pagina’s van Geert Mak
3.5) Twee prijzen voor de non-fictie van Joris Luyendijk
3.6) Tweevoudig winnaar Hendrik Groen haalt prijzen niet op
4) Meer interessante feitjes en weetjes over de NS Publieksprijs
4.1) Niet-Nederlandse auteurs die er wel met de prijzen vandoor gingen
4.2) Verschillende auteurs, één boek, één prijs
4.3) Overige winnaars in de jaren tachtig
4.4) De beste boeken uit de jaren negentig
4.5) Bekroonde romans in de zero’s
4.6) De winnaars van de laatste decennia
4.7) Bekijk hier onze gerelateerde boekentips:

De beste boeken van Nederland volgens het Nederlands publiek

Jaarlijks wordt er door het Nederlandse publiek het beste boek gekozen van het afgelopen jaar. De winnaar mag zich vervolgens officieel ‘Boek van het Jaar’ noemen. De zes bestverkochte boeken van het afgelopen jaar (1 juli tot 1 juli) staan op de nominatielijst. Deze boeken moeten oorspronkelijk in het Nederlands geschreven zijn, bedoeld zijn voor volwassen lezers en behoren tot de genres fictie of factie. Ook mag een boek maar eenmaal genomineerd worden. De schrijver van het winnende boek krijgt een geldprijs, een sculptuur en een kaart om een jaar lang gratis te reizen in de trein. De verkiezing wordt al sinds 1987 georganiseerd, toen nog ‘De Publieksprijs voor het Nederlandse Boek’ genoemd. Tot en met 1990 was het een prijs voor het hele oeuvre van een auteur, daarna werden afzonderlijke boeken genomineerd. Omdat de Nederlandse Spoorwegen sponsor zijn van de wedstrijd, heet het vandaag de dag de NS Publieksprijs.

NS Publieksprijs winnaars: overzicht per jaar

Bron: Wikipedia

Bijzondere vermeldingen

Drievoudig winnaar Michel van Egmond

Slechts één auteur mocht de prijs driemaal in ontvangst nemen voor zijn werk. Michel van Egmond schreef in 2013, 2014 en 2017 de beste boeken van Nederland. In 2013 won hij de titel voor zijn biografie over ex-voetballer en tv-persoonlijkheid René van der Gijp. Het jaar erna werd de boek ‘Kieft’, een biografie over het leven van ex-voetballer en tv-persoonlijkheid Wim Kieft bekroond. En in 2017 werd ‘De wereld volgens Gijp’ tot ‘Boek van het Jaar’ verkozen.

Dubbele oeuvreprijs voor Annie M.G. Schmidt

De veelzijdige Anna Maria Geertruida (Annie) Schmidt mocht in 1988 èn in 1991 de prijs voor haar hele oeuvre ontvangen. Ze schreef naast boeken ook toneelstukken, musicals, versjes en liedjes en radio- en t.v. drama. Vooral haar kinderboeken ‘Jip en Janneke’ en ‘Pluk van de Petteflet’ hebben vele generaties kinderen (en ouders) weten te bekoren.

Hella Haase schreef twee keer het beste boek

In 1993 mocht Hella Haasse de publieksprijs ontvangen voor haar historische roman ‘Heren van de thee’, het levensverhaal van Rudolf Kerkhoven die het wilde maken in Nederlands-Indië. Tien jaar later, in 2003, kreeg ze wederom de prijs voor de psychologische roman ‘Sleuteloog’.

Ruim 2000 bekroonde pagina’s van Geert Mak

De historische roman van maar liefst vijfhonderd pagina’s ‘De eeuw van mijn vader’ werd in 2000 betiteld als beste boek van dat jaar. In 2004 werd er weer een boek van schrijver Geert Mak aangewezen als beste, te weten de historische roman ‘In Europa’. In meer dan 1500 pagina’s neemt de schrijver je mee langs Europese steden in de twintigste eeuw. Het boek is vertaald in veertien verschillende talen.

Twee prijzen voor de non-fictie van Joris Luyendijk

Journalist Joris Luyendijk won twee keer de titel ‘Boek van het Jaar’.  In 2007 voor het non-fictie boek ‘Het zijn net mensen: beelden van het Midden-Oosten’. Hij vertelt hierin over zijn werk en ervaringen als Midden-Oostencorrespondent vanuit Caïro, Beiroet en Oost-Jeruzalem.  De uitkomsten van zijn onderzoek naar de financiële sector in Londen legde hij vast in het boek ‘Dit kan niet waar zijn: onder bankiers’. Er werden ruim 306.000 exemplaren verkocht in 2015 en het werd datzelfde jaar bekroond met de NS Publieksprijs.

Tweevoudig winnaar Hendrik Groen haalt prijzen niet op

Hendrick Groen is de laatste ‘auteur’ die tweemaal zijn nominaties omgezet zag worden in de prijs ‘Boek van het Jaar’. De geheime dagboeken van Hendrik Groen, te weten ‘Pogingen iets van het leven te maken’(2016) en ‘Zolang er leven is’ (2018). Hendrik Groen is een pseudoniem en lange tijd was onbekend wie er achter deze naam schuilging. De schrijver blijkt de bibliothecaris Peter de Smet te zijn die aangeeft niet geïnteresseerd te zijn in publiciteit en bekendheid. De auteur haalt zijn twee gewonnen prijzen dan ook niet persoonlijk op.

Meer interessante feitjes en weetjes over de NS Publieksprijs

Niet-Nederlandse auteurs die er wel met de prijzen vandoor gingen

In de begintijden van de verkiezing van het beste boek van het jaar, werd deze titel een aantal keren gewonnen door een boek van een buitenlandse auteur. In 1990 won de Amerikaanse Jean M. Auel de oeuvreprijs voor het boek ‘De stam van de holenbeer’. Twee jaar later wordt het verhaal van de Amerikaanse Betty Mahmoody ‘Uit liefde voor mijn kind’ over haar leven en dat van haar dochter na een ontsnapping uit Iran bekroond. De Zweedse Marianne Fredriksson wint in 1998 met haar roman ‘Voor Anna, Hanna en Johanna’, een levensbeschrijving van drie generaties vrouwen. Tenslotte ziet de Britse schrijfster J.K. Rowling in 2001 haar boek ‘Harry Potter en de Vuurbeker’ benoemd worden tot beste boek van dat jaar.

Verschillende auteurs, één boek, één prijs

In 2005 wordt de ‘Nieuwe Bijbelvertaling’ gezien als ‘Boek van het Jaar’. In 1993 wordt begonnen met het vertaalwerk en op 27 oktober 2004 wordt de ‘Nieuwe Bijbelvertaling’ officieel gepresenteerd in De Doelen in Rotterdam. Er werden verschillende edities uitgebracht waaronder een kerkbijbel, een huisbijbel  en een editie die te downloaden is.

Overige winnaars in de jaren tachtig

In de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn er nog twee andere auteurs die de prijs voor hun hele oeuvre mogen ontvangen. In 1987 gaat cabaretier en schrijver Kees van Kooten er met de prijs vandoor, in 1989 wordt hij aan Marjolein Bastin toegekend. Bastin is daarmee de enige illustratrice en tekenares die de prijs wint. Ze tekent voornamelijk onderwerpen uit de natuur, zoals dieren en planten.

De beste boeken uit de jaren negentig

Buiten de eerder genoemde winnaars mochten ook de volgende Nederlandse auteurs de publieksprijs ontvangen. Tessa de Loo voor ‘De Tweeling’ (1994), het boek dat later verfilmd zou worden (en een Oscarnominatie in de wacht sleepte) en tot musical werd bewerkt. De autobiografische roman ‘Indische duinen’ van Adriaan van Dis werd in 1995 volop genomineerd en bekroond met prijzen. Naast de titel ‘Boek van het Jaar’ ontving het ‘De Gouden Uil’ en werd het genomineerd voor de ‘AKO Literatuurprijs’. In 1996 ging de ‘NS Publieksprijs’ naar Connie Palmen voor haar boek ‘De Vriendschap’ en het jaar daarna naar Anna Enquist voor ‘Het Geheim’. Tenslotte werd ‘Mevrouw mijn moeder’ van Yvonne Keuls het beste boek van het jaar 1999.

Bekroonde romans in de zero’s

De ware familiegeschiedenis ‘Het zwijgen van Maria Zachea’ van Judith Koelemeijer werd gezien als het beste boek van 2002. Kluun ging in 2006 met de prijs naar huis voor zijn boek ‘Komt een vrouw bij de dokter’. Waren de recensenten voornamelijk negatief over zijn roman, het Nederlandse publiek verslond het boek. Er werden bijna 800.000 exemplaren verkocht in Nederland en het werd gepubliceerd in 27 andere landen. Ook volgde er een Nederlandse speelfilm. In 2008 werd de historische roman ‘De Overgave’ van Arthur Japin verkozen tot ‘Boek van het Jaar’ en ‘Het Diner’ van Herman Koch in  2009. ‘Het Diner’ staat hoog op de ranglijst van de meest vertaalde Nederlandse romans, het werd uitgegeven in 37 landen, in 33 verschillende talen.

De winnaars van de laatste decennia

Simone van der Vlugt wint met haar thriller ‘Op klaarlichte dag’ in 2010 de boekenprijs. Na al vele malen genomineerd te zijn voor verscheidene titels, ontvangt Esther Verhoef in 2011 de titel beste boek voor de psychologische thriller ‘Déjà Vu’. In 2012 wint A.F.Th. van der Heijden met zijn roman ‘Tonio. Een requiemroman’ de ‘NS Publieksprijs’ èn de ‘Libris Literatuurprijs. De veelzijdige Martine Bijl (naast schrijfster was ze ook zangeres, actrice, presentatrice en cabaretière) wint in 2019 postuum met haar boek ‘Rinkeldekink’ over haar hersenbloeding en de gevolgen.

Bekijk hier onze gerelateerde boekentips:

Of stel je vraag in de reacties hieronder.